poniedziałek, 14 listopada 2016

Halime Sultan

Halime Sultan urodziła się ok. 1571, bądź 1576 roku. Nie ma zbyt dużo dowodów na jej pochodzenie, jednak uważa się, iż była pochodzenia kaukaskiego, możliwe iż zachodniego(Abchazja) bułgarskiego, bądź albańskiego. Jej wcześniejsze imię jest również nie znane, jednak istnieją spekulację, iż mogła nazywać się Altunsah. Nieoficjalnie mówi się także, iż mogła być spokrewniona z Mahfiruze Sultan, poprzez jej ojca, który miał być Beyem, daleko spokrewnionym z wspomnianą powyżej sułtanką. Do niedawna nie było znane jej imię. W starszych zbiorach można spotkać się jedynie z określeniem: "Matka szalonego padyszacha", "Fulane", "Matka Mustafy" oraz nadanego jej przez historyków imienia "Fuld". Nie wiadomo kiedy dokładnie trafiła do haremu i jak wyglądało jej życie za czasów panowania Mehmeda III. Niektórzy twierdzą, iż mogła być nieoficjalną Haseki Mehmeda, jednak brak na to dowodów. Istnieją doniesienia, iż po śmierci Mahmuda otrzymywała 100 aspersów dziennie. Interesowała się astrologią oraz czarami. Chciała posadzić na tronie Mahmuda, jednak przez babkę (Safiye) jej syn został ostatecznie stracony. Pomimo tego w późniejszym czasie Safiye i Halime miały dobre kontakty, chcąc obalić Ahmeda, a posadzić na tronie Mustafę. Po śmierci Mehmeda III trafiła do starego pałacu. W 1617 roku dzięki współpracy z Kosem, posadzono na tronie jej syna. Stała się Valide Sultan i nieoficjalną regentką, miała otrzymywać  w tym okresie 3000 aspers dziennie.

Po obaleniu Mustafy trafiła ponownie do starego pałacu i otrzymywała w tym czasie 2000 aspers dziennie. Przez pewien czas była uważana za zamieszaną w zabójstwie Osmana II, jednak z biegiem czasu wiadomo, iż Halime była zbyt słaba  w samym haremie, a co dopiero w państwie. Ponowne posadzenie na tronie syna było jej na rękę, jednak nie była tu głównodowodzącą, prawdopodobnie gdyby nie pomoc zięcia - Kara Davuda Paszy i Kosem Sultan, Mustafa nie zasiadłby po raz drugi na tronie. W 1623 Mustafa został po raz drugi obalony, a Halime miała wybłagać życie syna: "Posadźcie na tronie kogo chcecie, lecz darujcie życie mego syna". Ostatecznie życie Mustafy zostało oszczędzone i ponownie trafił do Kafes, a ona sama ponownie do starego pałacu. Śmierć Halime jest równie zagadkowa jak całe jej życie i sama jej postać. Istnieją co najmniej trzy wersje jej śmierci: pierwsza przed synem w 1623, druga po synu za czasów panowania Murada IV, trzecia za czasów panowania Ibrahima I w 1644r. Która wersja by to nie była wiadomo, iż jej pogrzeb był bardzo skromny. Została pochowana w Hagia Sophia.

Dzieci:
- Mahmud: 1587 - 7.06.1603,
- Mustafa: 1591 - 20.01.1639,
- Nieznana z imienia córka:1594 -1678 (Hipotetyczna),
- Nienzana z imienia córka: ? - 1623 (W serialu określana jako Dilruba). 

czwartek, 3 listopada 2016

Osman II

Osman II ur. 3 listopada 1604 roku w Stambule, zmarł 20 maja 1622 w Stambule, jako syn Ahmeda I i Mahfiruze Sultan. Z niewiadomych przyczyn został bardzo szybko odebrany matce i oddany do wychowania służbie. Mahfiruz starała się nawiązywać kontakty z synem, jednak ten zaczął odrzucać matkę, na rzecz jej przeciwniczki - sułtanki Kosem. Możliwe, iż obwiniał matkę za złe stosunki z ojcem. Nie zależało mu na poprawie jej bytu, gdy został sułtanem nie tylko nie wyciągnął jej ze starego pałacu (bądź z wygnania do Edirne), a to właśnie swą mamkę Daye Hatun uczynił Valide. Osman otrzymał bardzo dobre wykształcenie, władał płynie po arabsku, persku, grecku, łacińsku i włosku. Studiował Koran oraz pisał wspaniałe wiersze. Od najmłodszych lat lubował się w koniach, prawdopodobnie jego miłość do koni wywołała w nim Kosem, która równie jak on podziwiała te stworzenia. Jego pierwsze publiczne wystąpienie w siodle zostało zanotowane w roku 1613. Było to czymś nowym, gdyż zwykle małoletni książęta jechali w powozie. Osman popierał rozwój sztuki wojennej, zwłaszcza tych z uwzględnieniem koni. Jego mentor Hoca Omer Efendii wychowywał go głównie na opowieściach o wielkich zdobywcach; takich jak Aleksander Wielki, czy też jego przodek Sulejman Wspaniały, co spowodowało, iż rozmarzony
nastolatek, chciał być jednym z wielkich zdobywców. Osman zasiadł na tronie 26 lutego 1618 roku, w wyniku zamachu stanu i obaleniu jego wuja Mustafy. Na samym początku swego panowania podpisał traktat pokojowy z Safawidami. W 1621 roku Osman wyruszył na wojnę z Polską. Do historii przeszła bitwa pod Cecorą, gdzie zginął Stanisław Żółkiewski. Głowa polskiego hetmana na życzenie sułtana została powieszona nad wejściem do jego pałacu. Kolejna zapisana w historii bitwa, to bitwa pod Chocimem, która zakończyła się klęską wojsk Osmańskich. Załamany Osman popadł w depresje i obłęd. Zaczął obwiniać i prześladować Janczarów. Prawda, co do wojny była zupełnie inna. Co prawda Janczarzy zaczęli się buntować przeciw dalszej wojnie, jednak mieli w tym sporo racji. Osman nie przygotował swego wojska do mroźnych zim w Europie. Podczas jednej nocy zginęło mnóstwo żołnierzy, jak i samych koni, do tego ciągła głodówka jaką zapewnił sułtan swym poddanym, nie powodowała, ani zadowolenia, ani tym bardziej chęci walki. Po powrocie z wojny Osman nakazał zamykać Janczarskie kawiarnie, a następnie przestał wypłacać im należący się żołd. Osman pod sam koniec panowania, chciał udać się na pielgrzymkę, gdzie chciał zebrać wojsko, którym mógłby pozbyć się elitarnych żołnierzy. Kara Davud Pasza przekonał Janczarów do swych racji, ci rozzłoszczeni wtargnęli do pałacu, a następnie udusili go w Yedikule. Odcięte ucho Osmana krążyło po korpusie Janczarów.

Dzieci:
- Omer 20.10.1621-styczeń 1622
- Mustafa listopad 1622, zm. 1623, bądź według mało wiarygodnego źródła 1654 r.
- Zeynep listopad 1622, zm. 1623, bądź według mało wiarygodnego źródła 1703r.
- Nieznany z imienia książę mógł urodzić się 1620 roku, nieznane dalsze losy ostatecznie według mało wiarygodnych źródeł, mógł dożyć dorosłości  i nazywać się Ahmed.
- Nieznany z imienia książę ur. 1622, zmarły krótko po narodzinach.
*Według tureckich  historyków Osman nie pozostawił po sobie żadnego potomka, co oznacza ostatecznie, iż wszystkie dzieci zmarły, nie dożywając dorosłości.




Kobiety:
- Ayse Sultan,
- Ayse Meylisah Sultan,
- Akile Sultan,
- Fatma Sultan,
- Ayse Hanim.

środa, 2 listopada 2016

Sultan Ahmed I

Ahmed - ur. 18 kwietnia 1590 roku w Manisie. zmarł 22 listopada 1617 roku. w Stambule. Ahmed urodził się jako czwarty syn - jeszcze księcia Mehmeda. Pierwsze 5 lat spędził w Manisie, następnie jego ojciec Mehmed III zasiadł na tronie. Ahmed jako czwarty syn miał bardzo małe szanse na tron. Mehmed III natomiast uwielbiał swego pierworodnego syna - Selima, w którym widział następce oraz w swoim drugim synu Cihangirze. Rok po przeprowadzce do Stambułu zmarł 15 letni Cihangir, a rok później 20 kwietnia 17 letni Selim. Ahmed uwielbiał spędzać czas z swym starszym bratem Mahmudem. Miała ich łączyć wielka więź. Mahmud został stracony 7 czerwca 1603 roku, w wyniku intrygi jego babki - Safiye Sultan. Ahmed nie mógł pogodzić się z utratą brata, nie zadowalał go również fakt, iż został księciem koronnym. Pół roku po śmierci Mahmuda, zmarł sułtan Mehmed III. Trzynastoletni Ahmed został posadzony na tronie. Ahmed został powstrzymany po objęciu tronu przed zabójstwem brata przez swą matkę - Handan. Lud jak i paszowie zgadzali się o uchronieniu przed śmiercią Mustafy. Głównym powodem oszczędzenia życia brata sułtana, był zbyt młody wiek Ahmeda i brak potomków, obawiano się przerwania linii dynastii. Ahmed był bardzo utalentowanym poetą, pisał wiersze - głównie liryczne i polityczne pod 
pseudonimem Bahti. Jednak był bardzo negatywnie nastawiony do innych typów sztuki, a w szczególności do malarstwa miniaturowego. Był człowiekiem bardzo pobożnym i próbował przywrócić poprzednie,  zasady panujące za czasów Sulejmana Wspaniałego m.in. zakaz spożywania alkoholu, wypłacanie jałmużny biednym oraz obowiązkowe uczestnictwo w piątkowych modłach. Ahmed był człowiekiem szeroko wykształconym, był świetnym szermierem, świetnym jeźdźcem oraz władał biegle w kilku językach.
Ahmed, oszczędzając życie brata wprowadził nowe prawo, podobne do prawa Senioratu, wprowadzonego później. Bracia sułtana zostali skazywani na luksusową klatkę i ochronę do momentu narodzenia się syna sułtana. Po urodzeniu się nowego księcia ochrona braci przestała istnieć, a sułtan jeśli miał taką ochotę, mógł skazać braci na śmierć. Ahmed próbował po narodzinach Osmana zabić brata, co najmniej  dwa razy, przynajmniej tyle zostało zanotowane. Raz przeszkodził mu w tym ostry ból brzucha, a ostatni raz ogromna burza, Ahmed uznał, iż to znak od wszechmogącego, iż nie zgadza się na śmierć Mustafy.

Jak wyglądała złota klatka? Była to specjalnie wydzielona część pałacu początkowo Starego, w późniejszym czasie Topkapi. Był to zespół 2-3, czasem 4 pokoi złączonych razem z zamkniętym wyjściem i jedynie małym otworem, aby dostarczyć tace z posiłkiem i napojem oraz Opium. Książęta zostawali tam zamknięci najczęściej z 2 nałożnicami, które nie miały możliwości zajścia w ciążę. Do ich rozrywki podawano "zabawki" dla dwulatków, które ograniczały ich rozwój. Czy książęta nie wychodzili, jest to dość ciężkie do określenia. Typowo takie było założenie złotych klatek, aby książę nie mógł wychodzić i zdobywać poparcia. Aczkolwiek już w 1604 roku istnieje wspomnienie widoku Handan wraz z pasierbem w karocy. Mustafa zostaje tam opisany jako "Jagnie prowadzone na rzeź", jednak w mało wiarygodnych źródłach znajdują się informacje, iż to nie Mustafa, a Sulejman, który wkrótce później zmarł. ( W innych źródłach istnieją różne wersje, daty śmierci Sulejmana i ogólnie nie ma pewności co do jego istnienia).

Ahmed rozprawił się z buntownikami Jalali. Prowadził wojny z Habsburagmi i Safawidami. Odnowił traktaty handlowe z Francją, Anglią i Wenecją oraz podpisał po raz pierwszy traktat z Holandia.

Ahmed ufundował meczet Sułtan Ahmed, gdzie uczestniczył po raz pierwszy w bijaniu kilofa w ziemię rozpoczynając budowę. Wkrótce lud zaczął się buntować, gdyż okazało się, iż błękitny meczet ma tyle samo minaretów, co wielki meczet w Mekce. Szejk Islamu poradził Ahmedowi ufundować dodatkowy minaret w Mekce, co też  zostało uczynione, a sprawa ucichła. Oprócz błękitnego meczetu Ahmed ufundował również dwa inne meczety po drugiej stronie Stambułu, aczkolwiek żaden z nich nie przetrwał dzisiejszych czasów.



Dzieci:
- Osman 3.11.1604 - 20.05.1622
- Mehmed 8.03.1605 -12.04.1621
- Ayse 1605 - 1657
- Fatma 1606 - 1670
- Handan 1607 - ?
- Hatice 1608 - 1610
- Geverhan 1608 - 1660
- Hanzade 1609 - 23.09.1650
- Orhan 1609 -1612
- Cihangir 1609 - 1609
- Selim 27.06.1611 - 27.07.1611
- Murad 27.07.1612 - 08.02.1640
- Esma 1612 -1612
- Hasan 1612 - 1615
- Bajazyd 12.1613 - 27.07.1635
- Zahide 1613 -1620
- Atike 1614 - 1675
- Husein 1614 - 1617
- Kasim 1614 -1 638
- Sulejman 1615 - 27.07.1635
- Ibrahim 05.11.1615-18.08.1648
- Cemre 1616-1620
- Zeynep 1617-1619
- Abide 1618-1675

Kobiety:
- Mahpeyker Kosem Sultan,
- Mahfiruze Hatice Sultan,
- Fatma Hatun,
- Sahnaza Hatun.