sobota, 27 sierpnia 2016

Emetullah Rabia Gulnus Sultan

Emetullah Rabia Gulnus urodziła się ok. 1642 roku na Krecie, prawdopodobnie w miejscowości Rethymno (Kreta była pod rządami Wenecji). Urodziła się najprawdopodobniej jako Evmana Voria, a jej ojcem mógł być prawosławny ksiądz, pochodzący z Grecji. Istnieje również teoria, iż jej matka miała powiązania z Wenecką rodziną Verzzizi.  Najprawdopodobniej została porwana w1646 roku, podczas wojny na Krecie - Wenecji i Imperium Osmańskiego. Następnie jako niewolnica została oddana do haremu, gdzie otrzymała imię Mahpare. Jako jedyna sama przyciągnęła uwagę Sułtana Mehmeda IV. Sułtan obdarzył ją wielkim uczuciem, jednak później zakochał się w  Gülbeyaz, a Rabia stała się okropnie zazdrosna, co doprowadziło do morderstwa Gülbeyaz. Podczas gdy nałożnica siedziała na skale, patrząc w morze, ta miała do niej podejść i ją zepchnąć, inne wersje mówią, iż nakazała ją udusić, a następnie wrzucić do morza. Została Valide Sultan w 1695 roku, kiedy na tronie zasiadł jej syn Mustafa. Miała wpływy na synów oraz na ich politykę, zwłaszcza na Ahmeda III. W 1703 roku została odesłana do Edirne (według jednej teorii na własne życzenie - możliwe, iż stało się to wcześniej), jednak powróciła do Stambułu w 1703 roku po śmierci Mustafy, bądź z początkiem 1704 roku, gdyż jej 2 syn zasiadł na tronie. Mimo to nie wróciła do Topkapi, a do starego pałacu. Jednak nie była więźniem starego pałacu i wolno jej było na przemieszczanie się, co też czyniła. Często odwiedzała Ahmeda i pałac Topkapi, oprócz tego też i córki oraz była obecna na ślubie jednej z nich. Odwiedzała z synem również wielkiego wezyra i innych paszów. Ahmed pozwalał jej na podróże po Imperium, była częstym gościem Edirne oraz innych przy okolicznych prowincji. Miała odegrać wielką rolę na decyzję Ahmeda, na temat wojny z Rosją. Bardzo dużo udzielała się na ten temat i doradzała mu.  Zmarła 6 listopada 1715 (według jednej teorii w Edirne, innej w Stambule) prawdopodobnie z przyczyn naturalnych. Została pochowana w Meczet Yeni, który sama wybudowała.

Dzieci 

Hatice Sultan - ?

Mustafa II - ur. 6 luty 1664, zm. 29 grudnia 1703

Ahmed III - ur. 30 grudzień 1673, zm. 1 lipca 1736

Fatma Sultan - ?

* Istnieją podejrzenia, iż Rabia chciała zamordować Sulejmana II oraz Ahmeda II, kiedy byli jeszcze książętami, jednak Turhan Hatice miała ją powstrzymać. 

* Była Ostatnią Haseki w historii.

sobota, 20 sierpnia 2016

Sehzade Mehmed -Syn Ahmeda I

Sehzade Mehmed urodzony 8 marca  1605, zmarły 12 kwietnia 1621. Co prawda istnieje również wersja urodzin 3 sierpnia, jednak popularniejszą datą jest 8 marca. Co do daty śmierci Mehmeda również istnieją pewne nieścisłości, większość uznaje, iż była to data 12 kwietnia, a niektórzy 12 stycznia. Nie mniej, jednak według historyka prof. Feroza z uniwersytetu Yeditepe po przebadaniu wielu ksiąg spisanych w zbiorach pałacu jak i w zbiorach relacji ludności zaznacza, iż trafniejszą datą jest data kwietniowa. Między innymi dlatego, że dzień po śmierci Mehmeda nastąpiła wielka, okrutna i niespodziewana zima, co według większości jego współpracowników notuje, iż "niespodziewana" zima nie mogła nastąpić w Styczniu, gdyż pierwszy śnieg został zanotowany na przełomie października i trwał mniej więcej do Stycznia, bądź lutego. Niezbyt wiele wiemy o samym księciu Mehmedzie wiadomo , iż był chłopcem o jasnej cerze i brązowych włosach. Nie był mniej wykształcony, od swego starszego brata - Osmana, potrafił płynie władać greckim, jak i arabskim. Był również uzdolniony poetycko, pisał wiersze pod pseudonimem Sair.  Poniżej wstawiam wiersz, który ma być jego twórczością przetłumaczony z Osmańskiego na Turecki.
Başın yine dumanlı
Sende gibi sevdalı mısın?
Sende Allah gibi sevdalı mısın?
Sende Ferhat  sevdalı mısın?
Ne çileler çektim zalim felekten
Hayatımı geçirdiler kafes
gibi sever misin yürekten
Sende benim gibi sevdalı mısın?
 Tłumaczenie:
Wcześniej dymiąca głowa.
Czy jesteś (zakochana ew. kochasz ew. Miłości) jak ja?
Czy Bóg posłał nas w miłości?
Czy jesteś w miłości jak Ferhat? 
Wziąłem od losu cierpienie.
Spędziłem (ew. Spędzam) moje życie w klatce.
Jak szczerze kocham..
Czy jesteś (zakochana ew. kochasz ew. Miłości) jak ja?

Książę Mehmed po śmierci swego Ojca został zamknięty w klatce wraz z pozostałymi książętami i 
pozostał tam, aż do swej śmierci. Od 1618 roku został księciem koronnym, co oznaczało, iż zasiądzie na tronie, po śmierci swego starszego brata, jak ustalono pomimo, iż Osman pozostawi po sobie potomków. Mehmed i Osman nigdy nie byli wspierającymi się braćmi, a rywalizującymi; można powiedzieć na każdym kroku. Mehmed miał być zazdrosny o swą matkę, która darzyła Osmana według niego większym uczuciem, niż jego samego. Zazdrosny chłopak często doprowadzał do kłótni, chcąc zwrócić na siebie uwagę rodziców, od starszego brata. Chociaż są i osoby które uważają, iż to nie Kosem była jego matką, a Mahfiruze, jednak jest to bardzo mało prawdopodobne, gdyż między nimi byłaby zbyt mała różnica i nie byłoby fizycznej możliwości, aby to właśnie Mahfiruz była matką Mehmeda. Z kolei przeciwnicy Kosem uznają, iż ona nie mogła zostać jego matką, gdyż 1605 roku urodziła córkę Ayse, jednak nikt nie wykluczył narodzin bliźniąt. Sami przedstawiciele weneccy ujęli, iż Kosem jest matką drugiego syna Ahmeda. Ten fakt potwierdził Pietro Valle w swoich listach, w których napisał, iż Kosem została królową i matką drugiego sułtańskiego syna. Faktycznie, przekręcając jego imię na Mahmud.  Jeżeli w rzeczywistości Kosem nie była jego matką to możliwe jest również, iż matką Mehmeda była nieznana konkubina, która najpewniej szybko zmarła. Książę Mehmed miał wielkie poparcie i uwielbienie wśród janczarów. 

Istnieje wiele teorii dlaczego Osman miał wydać wyrok na swego brata. Najpopularniejszą teorią jest, iż wydał wyrok po powrocie, bądź na wyprawie Chocimskiej po otrzymaniu wiadomości o swej ciężarnej nałożnicy. Wiązało się to z tym, iż potwierdził swoją płodność, a co za tym szło - brat nie był mu już potrzebny, a po zabiciu koronnego brata, mógł oddać prawo tylko dla swych synów, co właściwie chciał dokonać, by tron przechodził z Ojca na syna, wykluczając braci. Jest też wersja, iż wśród Osmana pojawili się nieprzychylni mu ludzie, którzy podburzyli Sułtana przeciw swemu bratu, rozpowiadając plotki o domniemanym buncie Mehmeda. Według niektórych został zabity w obecności sułtana, do którego miał krzyczeć m.in.
"Życzę Ci, aby twoje panowanie było jedną wielką porażką!"
"Życzę Ci, abyś skończył gorzej niż ja sam!"
"Jako, iż umieram modle się do Boga, by odebrał Ci to co Ci dał!"
"Obyś zdechł szybko szczurze! 
"Obyś zginął gorszą śmiercią, niż mi wybrałeś!"
Po śmierci Mehmeda w korpusie janczarów wybuchły bunty, jednak swoje niezadowolenie okazywali zarówno zwykli prości, ludzie, którzy mieli obrażać za cenę własnego życia sułtana. 
Wielu ludzi uznaje, iż Mehmed nigdy się nie zbuntował, a po wydarzeniach z 1622 roku wypełniło się przeklęcie brata. Został pochowany w grobowcu swego ojca tuż obok niego.