Strony

poniedziałek, 11 września 2017

Osman I

Osman urodził się w 1252/4 lub 1255 roku w Söğüt, jako najprawdopodobniej najmłodszy syn Ertugrula Gazi i Halime Hanim. Według historyków miał mieć dwóch starszych braci. Wraz z ojcem wiedli koczowniczy tryb życia, więc zarówno miejsce, jak i rok urodzenia Osmana jest czysto umowny. Według przekazów od najmłodszych lat miał mieć talent militarny, zostaje opisany jako waleczny bohater. W 1281 roku umiera Ertugrul, a Osmanowi rodzi się syn - Orhan. Po śmierci Ojca Osman miał przejąć władze nad miastem Söğüt, przyznanym przez Anatolijskich Seldżuków. W przeciwieństwie do ojca Osman, nie siedział spokojnie królując nad jednym miastem i terenem blisko niemu, ale zaczynał naloty na Imperium Bizantyjskie. Nie mniej, jednak Osman nie atakował swych Tureckich braci, a żerował na Bizancjum. Osman poślubił córkę Szejka Edebali - Malhun. Osman miał wywodzić się z plemienia Kay'i. Według innej wersji, miał mieć wuja imieniem Dundar, z którym uczestniczył w wyprawach wojennych. Osman miał mieć wysokie ambicje i szalone pomysły ataków na przeciwników; miał zabić swego wuja, gdy ten sprzeciwił się atakowi na Chrześcijańskiego Lorda. Tej wersji nie usłyszymy w Turcji ze względu na to, iż w późniejszych źródłach została uznana za błędną teorię, bądź zatuszowana celowo, aby uniknąć pogorszenia się reputacji założyciela wielkiej dynastii. Osman I pojawia się w źródłach pod kilkoma "imionami": Osman I, Osman Gazi, Osman Bey, Osman Alp, Osman Chan, Fahriddun i Osmancik.
Śmierć Osmana nie jest dokładnie znana, gdyż do pewnego momentu przypisywano mu jeszcze  4 daty śmierci oprócz podanych poniżej.
Ali Osman twierdził początkowo, iż Osman I zmarł w 1320 roku.
W 1502 roku Tevarih Ali twierdził, że Osman I zmarł w 1327 roku.
Ostatecznie według najnowszych "ustaleń" Osman I zmarł w 1324 roku. Miejsce, gdzie zmarł Osman, również nie jest znane. Jedni Historycy twierdzą, iż zmarł w Söğüt inni, że w Bursie. Aczkolwiek przed śmiercią, Osman miał nakazać swemu synowi pochować go w Bursie i przenieść tam stolicę.

Żony:
Malhum Hanim,
Rabia Bala Hatun.
Dzieci:
Orhan Bey - 1281-1362,
Aleaddin Bey - 1282-1331,
Coban Bey - 1283-1337,
Savci Bey - 1294-1325,
Fatma Hatun - 1284-1347,
Pazarli Bey - 1285-1311,
Hamid Bey - 1288-1329,
Melik Bey -1290-1366.
*Sen Osmana:
Będąc w domu swego teścia, miał sen o drzewie wyrastającym z jego pępka i biegnącym ku niebu, które miało się rozgałęziać. Inni podchodzili pod drzewo i podlewali je. Szejk na ten sen miał mu odpowiedzieć: "Osman mój synu, Bóg dał Ci we władanie Imperium dla Ciebie i twych potomków."

poniedziałek, 24 lipca 2017

Kobiety Osmana II

Fatma Zuleyha Hatun - urodzona w 1604 roku, pierwsza żona Osmana II. Datę ich ślubu przypisuje się na początek stycznia 1621 roku. Pochodziła z terenów dzisiejszej Albanii, ze szlacheckiej rodziny. Ciężko powiedzieć cokolwiek na temat jej związku z Osmanem, gdyż nie zachowało się kompletnie nic na temat tego, jak była przez niego traktowana. Ogólnie jest to kobieta bardzo często zapomniana, bądź omijana. Pierwsza wzmianka o niej to ślub z Osmanem, następna mówi, iż  po zabójstwie Osmana, dokładniej w 1625 roku , trafiła do sułtanki Hanzade. Sułtanka ta miała mieć z nią dobry kontakt, a nawet bardzo ją szanowała. Kolejną wzmianką jest list Księcia Bayezid'a, w którym to wciąż zwracał się do niej: "Fatma Hazretleri". Ostatnią wzmianką o niej jest raport weneckiego posła Giovanni Soranzo: "Mieszkając w pałacu siostry zamordowanego sułtana Osmana, pierwsza Albańska żona Zulaik zmarła w pierwszym tygodniu października. Kondukt pogrzebowy był godny księżniczki, uczestniczyli w nim nawet goście z Albanii. Jak słyszeliśmy była to szlachetna kobieta rozdawała złoto ubogim i fundowała studnie." ~~1642 
Dzieci:
Sehzade Orhan - 1622-? * Istnienie niepewne. Przypisany do dwóch matek.


Ayse Haseki Sultan - urodzona w 1605 roku, jako wnuczka Petreva Mehmeda Paszy oraz prawnuczka, bądź praprawnuczka Hatice Sultan - córki Selima I Groźnego. Wzmianki haremowe zarejestrowały ją już w 1619 roku. Miała być kobietą dość mądrą rozkochała w sobie Osmana do tego stopnia, iż jej jako jedynej nadał zaszczytny tytuł Haseki. Miała być szanowaną kobietą, która była dość lubiana w haremie. Jej ślub z sułtanem określany jest na 24 styczeń 1621. Ostatni raz w rejestrze widnieje w roku 1640, co wykazuje iż nigdy nie opuściła Topkapi.

Dzieci: 
Sehzade Orhan - 1622-?  * Istnienie niepewne. Przypisany do dwóch matek.
Sehzade Ahmed - ?-? możliwie 1703, istnienie mało prawdopodobne. 


Akile Rukiya Hanim - urodzona 1606 roku, jako córka szejchuislama Esada Mehmeda Efendiego.
 Poślubiła Osmana 16 lutego 1622 roku. Jej ślub z sułtanem wywołał fale oburzenia wśród poddanych, którzy krytykowali to za pogwałcenie tradycji. Jako, że była wolną muzułmanką, nigdy nie trafiła do haremu, miała żyć na uboczu w tzw. osobnym pałacyku. Ten ślub był zagraniem czysto politycznym, aby przeciągnąć jej ojca na swą stronę. Jako, iż była wykorzystana w ten sposób przez Osmana, nigdy nie była przez niego kochana, czy uwielbiana. Jej ciąża była czystym przypadkiem i można rzec; nie do końca chcianym. Zaszła w ciążę w swą noc poślubną, gdyż to najprawdopodobniej było ich jedyne zbliżenie. Po śmierci Osmana oraz jej dzieci w 1627 roku, wbrew zakazom poślubiła niejakiego Ganizade Nadira Efendiego, a jej dalsze losy pozostały nieznane.
Dzieci: 
Sehzade Mustafa - listopad 1622 - 1623
Zeynep Sultan - listopad 1622 - 1623 bądź 1703



Meylisah Hatun - urodzona w 1604 roku na terenach dzisiejszej Serbii. W jednej wersji miała być prezentem od matki,zaś w drugiej zwykłą niewolnicą, znalezioną na targu. Jest określana jako inteligentna kobieta szczególnie zafascynowana kulturą, a zwłaszcza malarstwem poezją i muzyką. Miała spędzać z sułtanem długie godziny na rozmowach. Osman uwielbiał z nią rozmawiać, szczególnie na tematy ambitne oraz o planach na przyszłość. Oboje mieli być marzycielami, przez co ich rozmowa często miała schodzić na to, co mogłoby się wydarzyć w przyszłości. Jest opisywana, jako najukochańsza kobieta Osmana, jednak w porównaniu do poprzednich jego kobiet - ślubu z nią nie miał. Po śmierci Osmana została wyrzucona z haremu do starego pałacu. gdzie miała dokonać żywota w 1631 roku. Niektórzy spekulują, iż popełniła samobójstwo z żalu po Osmanie oraz dziecku, jak i z samotności, która miała jej strasznie tam doskwierać.
Dzieci:
Sehzade Omer - 20.10.1621-1622

środa, 19 lipca 2017

Gulfem Hatun

Urodziła się prawdopodobnie w 1492/7 roku na Sycylii, bądź Czarnogórze. Istnieje również teoria, iż pochodziła z ziem Polskich. Najprawdopodobniej miała na imię Rosalina. Inne wersje mówią, że była binti Abdullah - czyli córką Abdullaha. Jednakże na jej grobie widnieje napis: "Hatun Binti Abdurraham" - co oznacza, iż była córką Chrześcijanina nawróconego na Islam. Kolejna wersja mówi, iż Gulfem miała być córką Albańskiego bey'a i nazywała się Ayse. Yılmaz Öztun z kolei twierdzi, że była córką niejakiego księcia Murada. Żoną Sulejmana stała się w 1511 roku. W 1521 roku urodziła syna - księcia Murada. Jej radość nie trwała długo, albowiem 12 października 1521 roku zmarł. Wstępując do pałacu otrzymała imię Babe, z kolei po narodzinach syna otrzymała od Sulejmana imię Gulfem, oznaczające róża. Po śmierci syna odsunęła się w cień nigdy więcej, nie wchodząc do alkowy sułtana. Wiadomo, iż miała bardzo dobre relacje z Valide Sultan, dzięki której została  w

Topkapi, żyjąc dość skromnie. Istnieją pogłoski, iż otrzymywała 150 akcze dziennie. Gulfem zapragnęła wybudować swój własny meczet. Zmarła w 1561/2. Według jednej z  legend, zginęła w wyniku próby morderstwa Sulejmana, zaś druga mówi, że Gulfem próbowała zdobyć fundusze na budowę meczetu. Miała zapewnić nałożnicy noc z sułtanem w zamian za pieniądze, jednak Sulejman dowiedział się o wszystkim i nakazał ją stracić. Została pochowana w Gulfem Hatun Meczet.
Meczet Gulfem spalił się w 1850 roku wraz z najbliższą okolicą. Po 9 latach od pożaru odbudowano szkołę, jednak samą świątynię, jak i grobowiec, niestety nie. Do dnia dzisiejszego przetrwał jedynie jej grób, na którym zostało zapisane "męczennik".
Jest opisywana jako czarnowłosa kobieta o smutnym wyglądzie. Może to oznaczać jedynie żałobę po swym dziecku, którą miała nosić już do końca życia.
 *W archiwum Topkapi zachował się fragment listu Gulfem do Księcia Bajazyda: "Twój ojciec jest stary i chory. Odciął się od dobra.... Nie jest godny Ciebie".

poniedziałek, 10 lipca 2017

Sultan Abdulhamid II


Abdulhamid II urodził się 21 września 1842 w Stambule jako syn sułtana Abdulmecida i Tirimujganem Kadinefendim. Gdy miał 10 lat jego matka zmarła, a on został przygarnięty przez kolejna żonę jego ojca Rahime  Perestu, która następnie stała się jego Valide Sultan. Abdulhamid miał wielki dar do stolarstwa. Robił wspaniałe meble, które zachowały się do dnia dzisiejszego i obecnie znajdują się w pałacu Yildiz. Oprócz stolarstwa interesował się muzyką, a szczególnie operą oraz  teatrem. Był częstym gościem przeróżnych spektakli operowych. Kolejnym zainteresowaniem Abdulhamid'a były podróże, gdy był księciem, towarzyszył swemu wujowi Abdulazizowi, podczas wizyty w  Paryżu ( 30.06-10.07.1867), w Londynie (12-23.07.1867), w Wiedniu (28-30.07.1867) oraz kilku innych miastach Europy: m.in. na Węgrzech. Abdulhamid był wysokim mężczyzną o

ciemnej cerze, długim nosie, kręconej brodzie i piwnych oczach. Był intelektualistą, dość jasno określającym swe decyzje oraz cierpliwym słuchaczem. Oprócz tego, zaliczał się do osób bardzo religijnych i pracowitych. Jego córka Ayse mówiła: "Ojciec modli się pięć razy dziennie. Zawsze podczas Ramadanu odczytuje Koran w Meczecie Sulejmana Wspaniałego. Tata wpaja nam wartości religijne i ważność modlitw". Miał pracować po 16 godzin dziennie. W dni wolne poświęcał się swoim zainteresowaniom. Spędzał czas dość aktywnie, głównie na strzelaniu, jeździectwie, pływaniu, zapasach oraz szermierce. Abdulhamid był bardzo oczytanym człowiekiem, specjalnie dla niego przetłumaczono ok. 6 tysięcy książek. Najbardziej lubił thrillery, a jego ulubioną książką, był Sherlock. Ayse o ojcu: Zabrakło tacie miejsca w pałacowej bibliotece. Zaangażował nowy pokój, gdzie umieścił około 500-600 książek, podobnych do Sherlock'a - jego ulubionej książki." Aktualnie książki Abdulhamid'a znajdują się w bibliotece Uniwersyteckiej Rare Books.  Uwielbiał Kawę, jego córka wspominała: " Mój tata uwielbia Kawę. Pije, jednak tylko z Jemenu. Spożywał ją 6-7 razy dziennie, najbardziej uwielbia, gdy parzy mu ją książę Halil"  Otrzymał dwa

przydomki w Europie: Red Sultan (Krwiożerczy sułtan) oraz w Imperium: Ulu Hakan (Zaszczytny tytuł). Abdullahmid miał 13 kobiet i siedemnaście dzieci. Zmarł 10 lutego 1918 roku z przyczyn nieznanych.

poniedziałek, 6 marca 2017

Sehzade Bayezid

Książę Bajazyd - urodził się prawdopodobnie w sierpniu 1525 roku w Stambule. Jedyny ze  swojego rodzonego rodzeństwa miał wygląd typowego Osmana, bez większych europejskich naleciałości. Według przekazu, bardzo przypominał Selima I. Był bardzo zdolny militarnie i strategicznie, od najmłodszych lat wykazywał w tym wielki talent. Był doskonałym jeźdźcem oraz doskonale władał mieczem, w przeciwieństwie do swego starszego brata Selima, który był mniej od niego utalentowany. Po śmierci Mehmeda - jego najstarszego rodzonego brata - Hurrem właśnie w nim widziała następce, z kolei Sulejman wolał cichego, nie buntującego się Selima.  Miał dość ekspresyjny charakter z dużą nutką buntownika. Od najmłodszych lat umiał postawić na swoim, był osobą dość upartą, porywczą, twardo dążącą do celu. Odznaczał się również sporą brutalnością. Książę był bardzo uzdolniony również poetycko, pisał wiersze pod pseudonimem Sahi. Najbardziej znany jego wiersz jest adresowany do jego ojca.

Został obrzezany 11 listopada 1539 roku wraz z swym bratem Cihangirem. Książę Bajazyd w roku około 1543/4 przejął gubernatorstwo w Anatolii. W 1553 roku został przydzielony do Gubernatorstwa w Rumelii, aby tłumić bunt przeciwko Sulejmanowi. Pomimo, iż ostatecznie bunt został stłumiony Sulejman uznał  Bajazyda za winnego i odesłał go do Kutahya. W 1558 roku w wyniku wojny pomiędzy nim, a Selimem, Sulejman odesłał Bajazyda do Amasy'i co uznał za obrazę, gdyż pięć lat temu rządził tam stracony Książę Mustafa. Ostatecznie Bajazyd w Amasy'i wylądował najprawdopodobniej pod koniec roku, możliwie 21grudnia 1558. Drugą wojnę z Selimem przegrał 29 maja 1559 roku, pomimo przewagi wojska. W wyniku działań pomiędzy braćmi Bajazyd w połowie sierpnia 1560 roku uciekł do Persji w poszukiwaniu schronienia. Sulejman uznał to za zdradę i wydał wyrok śmierci na Bajazyda. Sułtan podjął rozmowę, dotyczącą odzyskania syna, ostatecznie Tahmasp wydał księcia za 200 tysięcy sztuk złota oraz twierdzę Kars. Bajazyd został uduszony 25 września 1561 roku wraz z czterema synami, których zabrał ze sobą.  Został pochowany w Melik-i Acem Türbesi 

Bajazyd poślubił w 1543 roku Fatmę Hatun, uznaje się ją za matkę wszystkich jego dzieci jednak w L. Perice miał dzieci z różnymi kobietami.
Dzieci Bajazyda:
- Książę Orhan: 1543 - 25.09.1561- stracony z rozkazu Sułtana,
- Książę Osman: 1547 - 25.09.1561 -stracony z rozkazu Sułtana,
- Książę Abdullah: 1548 - 25.09.1561 - stracony z rozkazu Sułtana,
- Książę Mahmud: 1552 - 25.09.1561 - stracony z rozkazu Sułtana,
- Książę Murad:* 1559 - 09.03.1561 - stracony z rozkazu Sułtana,
- Książę Mehmed:* 1559 - 03.10.1561 - stracony z rozkazu Sułtana,
- Hanzade Sultan: 1556 - ?
- Mihrumah Sultan: 1547 - 1594,
- Hatice Sultan: 1550 - 1550,
- Ayse Sultan: 1553 - 1573 - zmarła podczas porodu.
* Imiona chłopców według źródeł są różnie przypisywane do dat śmierci.

Załączam przetłumaczony przeze mnie z tureckiego wiersz. W stopniu jakim zrozumiałam. Niekoniecznie jest to tłumaczenie perfekcyjne. Proszę o nie kopiowanie.

O mój ojcze. Mój Sulejmanie, władco świata. Od końca do końca.
Jesteś duszą mego istnienia i moja dusza Cię kocha.
Czy zamierzasz zgładzić swego Bajazyda?
Tylko Bóg wie, że nie popełniłem  żadnej zbrodni.
Z miłości do Adama, który jest początkiem proroków.
I nawet do Mojżesza, Jezusa i Maryi.
Na miłość ducha, który jest władcą wszechświata.
Bóg wie jestem niewinny, mój majestacie, mój sułtanie, mój ojcze.
 Jestem jak Mecun a szczyty górskie stały się miejscem spoczynku.
Zostałem oddzielony od wszystkich dóbr, wszystko pozostało daleko.
I płacze, jestem nieszczęśliwy, uratuj mnie od rozłąki.
Bóg wie jestem niewinny, mój majestacie, mój sułtanie, mój ojcze.
Kto powie Ci o mojej sytuacji?
O łaskawy. Stałem się sierotą oddzielony od matki i prawdziwego rodzeństwa. 
Nie jest to żaden bunt przeciwko Tobie.
Bóg jest najmądrzejszy. Bóg wie jestem niewinny, mój majestacie, mój sułtanie, mój ojcze.
 O mój władco jestem niewinny.
Czy nie można powstrzymać rozlewu krwi niewinnych?
Czy twój niewolnik ma iść do domu Boga?
Bóg wie jestem niewinny, mój majestacie, mój sułtanie, mój ojcze.
Bóg uczynił Cię władcą świata.
Gdy zabijesz swego niewolnika, śmiech będzie wrogiem.
Nie oddzielaj mnie od synów, którzy są światłem w moich oczach.
 Bóg wie jestem niewinny, mój majestacie, mój sułtanie, mój ojcze.
Powiedzmy, że moje ręce są we krwi.
Jest na to przypowieść "Nie jest ważne czy niewolnik zgrzeszył".
Wybacz winę Bajazyda, nie zabijaj tego niewolnika.  
Bóg wie jestem niewinny, mój majestacie, mój sułtanie, mój ojcze.

Odpowiedź Sulejmana:
O mój synu, który jest wiecznie buntowniczy i nieposłuszny
O mój synu, który nigdy nie słucha moich poleceń.
Czy mam zamiar zabić mojego Bajazyda?
Nie mów, że jesteś niewinny. Żałuj i nawróć się mój synu.
Z miłości do proroków, świętych i duszy wielkich ludzi.
Na miłość Noego, Ibrahima, Mojżesza i syna Maryi.
Na miłość do dumy wszechświata na proroka Mahometa, który jest pieczęcią proroctwa.
 Nie mów, że jesteś niewinny. Żałuj i nawróć się mój synu.
Tylko pustynia jest odpoczynkiem dla Mecun, który nigdy nie chce słyszeć  i wspominać osoby.
Ci, którzy uciekają od bliskości i posłuszeństwa zawsze są daleko.
To nie wstyd jeśli powiesz" Jestem nieszczęśliwy, uratuj mnie od rozłąki."
 Nie mów, że jesteś niewinny. Żałuj i nawróć się mój synu.
Proroctwo pochodzi od Boga, który dla posłusznych będzie łaskawy.
Ten kto odmawia swoim rodzicom, będzie sierotą. 
Miłosierny Bóg jest świadomy twojego buntu. 
 Nie mów, że jesteś niewinny. Żałuj i nawróć się mój synu.
Nie wiesz, miłosierdzie i dobroć są ozdobą wiary?
Czy nie jest z dala od rozlewu krwi niewinnych?
Czy nie idziesz do domu Boga poprzez uwolnienie niewolników? 
Nie mów, że jesteś niewinny. Żałuj i nawróć się mój synu.
Bóg wyznaczył mi pasterstwo nad ludźmi, aby byli posłuszni.
Chce pokonać wilka dla moich owiec.
Niech Bóg przeszkodzi mi w zabiciu Ciebie jeśli jesteś niewinny.
 Nie mów, że jesteś niewinny. Żałuj i nawróć się mój synu.
Powiedzmy twoje ręce są we krwi.
Jeśli się nawrócisz, wybaczę Ci.
Mój drogi Bajazydzie, wybaczę Ci twoją zbrodnię jeśli wrócisz na właściwą drogę.
  Nie mów, że jesteś niewinny. Żałuj i nawróć się mój synu.

sobota, 25 lutego 2017

Gość w dom, Bóg w dom czyli Turecka gościnność.

O Tureckiej gościnności krążą legendy, a jak to wygląda i jest naprawdę? Postaram się wam nieco przybliżyć z własnych obserwacji i doświadczeń.

Przede wszystkim można zacząć od spotkań na ulicy. Jeśli Turek spotka taką zagubioną osóbkę, z chęcią pomoże np. wskazać drogę, jednak częściej zwyczajnie zaprowadzi cię tam, gdzie chcesz dotrzeć, abyś się nie zgubił i dotarł tam gdzie rzeczywiście chcesz. Często bywa i tak, co dla nas jest po części oburzające, bądź wywołuje w nas strach i panikę, a mianowicie Turek, który pomagał w dojściu gdzieś zapyta gdzie mieszkacie. Jeśli odpowie się, że w hotelu w większości przypadkach usłyszycie zaproszenie do niego do domu. Jeśli się zgodzisz to po dotarciu do niego do domu otrzymasz ciepły posiłek, gdyż na pewno nic nie jadłeś od dawna oraz nocleg oczywiście za darmo. Jeśli masz znajomych w Turcji i są to rodowici mieszkańcy, gdy powiadomisz ich o swoim przyjeździe nie ma mowy na to, abyś zamieszkał w hotelu. Jest to dla nich upokarzające, że ktoś dla nich bliski włóczy się po hotelach.

Od kiedy Turcy traktują kogoś jak swego przyjaciela? Właściwie to od początku znajomości jeśli odwzajemniasz ich serdeczność, serdecznością jesteś traktowany jak ktoś dla nich bliski.

Co zrobić jeśli otrzymałeś zaproszenie do Tureckiego domu na obiad, herbatę?
Po pierwsze i przede wszystkim przed domem/mieszkaniem etc., ściągnij buty, gdyż możesz się liczyć z cofnięciem Cię przed dom, a później przed każdym przyjściem, będą Cię hamować od progu. Po przejściu już progu domu boso możesz, ale nie musisz otrzymać tureckie pantofelki. Wszystko zależy jakie życie prowadzą mieszkańcy domu, do którego przychodzisz i czy sami chodzą w pantoflach, czy boso. Druga rzecz po przekroczeniu progu jest całowanie starszych w dłoń. Nie musisz tego robić jeśli czujesz się niekomfortowo i umiesz wytłumaczyć, że w twojej kulturze się tego nie robi, a najlepiej mieć osobę, która za Ciebie to wytłumaczy. Po za tym Turcy witają się całując w oba policzki nawet między mężczyzną, a mężczyzną. Po odbyciu "wstępu"zostaniesz zapytany o samopoczucie. Turcy zazwyczaj odpowiadają, że dobrze i dziękują więc nie należy zaczynać rozmowy od typowego np. "źle się czuje, boli mnie głowa" etc.
Turcy przy zaproszeniu na herbatę poczęstują nas dodatkowo jakimś smakołykiem. Grzecznie jest dla nich odmówić, jednak oni i tak zaproponują po raz drugi więc należy się zgodzić. Nie należy od razu akceptować, ale też nie należy odmawiać do końca.

Zaproszenie na obiad to wyzwanie dla każdego. Turecki obiad przeważnie jest bardzo obfity i należy na niego przyjść z wilczym głodem. Odmówienie posiłku będzie dla nich czymś w rodzaju poniżenia, mogą pomyśleć, iż nie smakują Ci ich potrawy itp. Obiad w Turcji jadany jest wieczorem, przy wielkim stole i najczęściej z całą rodziną oraz gośćmi. Taki obiad trwa bardzo długo, po części głównej zostaje podana herbata oraz smakołyki, jednak jeśli przejdziemy część główną, niestety gospodyni nie da nam wytchnienia i po kilku minutach zacznie przynosić kolejne dania. Nie należy odmawiać żadnemu posiłkowi, spróbować chociaż odrobinę, jednak uprzedzać, że już się najadłeś.

czwartek, 23 lutego 2017

Mustafa Kemal Ataturk

Mustafa Kemal Ataturk - urodził się możliwie 19 maja 1881 roku w Salonikach. Data jego narodzin nie jest znana, gdyż do reformy edukacji używano dwóch kalendarzy. Mógł urodzić się 1880 roku lub 1881 roku. Z kolei data 19 maja została przez niego wybrana, ponieważ on sam nie wiedział kiedy dokładnie się narodził. 19 maja ma również znaczenie historyczne, gdyż jest to dzień, w którym Turcja rozpoczęła walkę o niepodległość. W jego formularzu urodzeniowym (z czasów Osmańskich) został zapisany rok 1296, z kolei data, którą obrał sobie Kemal pokrywa się z rokiem 1297. Z kolei jego siostra twierdziła, że data jego narodzin to 13 marca 1881, jednak wciąż pokrywało się to z rokiem 1297. Rozmawiano z sąsiadami rodziny w Salonikach, jednak i ich zeznania na temat narodzin Mustafy są sprzeczne. Jedni twierdzili, że Ataturk urodził się w styczniu lub lutym, a na pewno w zimowe dni inni z kolei , że w wiosenne. Niektórzy podawali nawet daty jak 28 Grudzień 1880, inni 4 stycznia 1881.  Do 1934 roku nazywał się właściwie Ali Riza
Efendii Oglu Mustafa - czyli Mustafa syn Ali Rizy Efendiego.
W 1934 przyjął nazwisko Ataturk - czyli ojciec Turków. Żaden inny Turek nie może nosić tego nazwiska nawet jego dzieci. Jego ojciec pochodził z Saloników, z kolei matka - Lady Zubeyde - z Rumelii. Możliwe jest też to, iż matka Mustafy była córką wnuczki sułtana.
Rodzeństwo Mustafy:
- Makbule Atadan: ur. 1885 Saloniki, zm. 18.01.1956 w Ankarze,
- Naciye Hanim: ur. 1889 Stambuł, zm. ?
- Omer: ur. 1875 - ? Saloniki
- Fatma: 1872 - 1875 - zmarła na gruźlicę. Saloniki
- Ahmed: 1874 - ? Saloniki
Bracia Ahmed i Omer zmarli w młodym wieku, ostatni raz są wspominani w 1876 roku. Z kolei o Naciye mówi się, iż zmarła krótko po narodzinach w wyniku upadku z łóżka.

Imię Kemal otrzymał od swego nauczyciela matematyki, który chciał rozróżnić go z innym uczniem o tym samym imieniu. Rodzice Kemala zapisali go do szkoły religijnej, jednak w bardzo krótkim czasie z niej zrezygnował. W 1893 roku Mustafa wstąpił do Szkoły militarnej - Salonik - wbrew swym rodzicom. W 1896, z kolei zdał do wojskowej szkoły przygotowawczej, a 14 marca 1899 wstąpił do Osmańskiej Akademii Wojskowej, którą ukończył w 1902 roku. Swoje nauczanie zakończył 11.01.1905 roku na Akademii Wojskowej jako kapitan.
Mustafa  pojął  w 1923 roku za żonę Latife Hanim, małżeństwo to nie trwało zbyt długo, Mustafa rozwiódł się ze swoją żoną w dni 5 sierpnia 1925.
Mustafa, gdy obalono sułtanat stanął na czele nacjonalistów i utworzył Republikę oraz rząd Turcji, jednak zostały one oficjalnie zaakceptowane dnia 29 października 1923 roku. Ataturk stworzył dla Turcji konstytucję na wzór konstytucji krajów zachodnich, wzorował się m.in. na Francji, Szwecji i Włochach. Przeniósł stolicę z Turcji do Ankary. Wprowadził kalendarz gregoriański, alfabet łaciński oraz usunął z języka wszystkie arabskie naleciałości, pozostawiając "czysty" Turecki. Ataturk z racji swych przekonań sprawił, iż Islam przestał być tak ważny, jak w państwie Osmańskim. Ludzie zaczęli być sądzeni wobec prawa nie wobec Islamu. Ustanowił również równouprawnienie dla kobiet oraz zezwolił na ich edukacje. Miał wiele zainteresowań, jednak szczególną uwagę przykładał do jazdy konnej, pływania, tańca oraz uwielbiał słuchać muzyki i czytać książki.
Mustafa nie posiadał swoich biologicznych dzieci za to adoptował czternaście/trzynaście dzieci z czego znane jest tylko:
- Abdurrahim Tuncak: 1908 - 1999 (adoptowany około 1916 w wieku 8-9 lat),
- Zehra Aylin: 1912 - 19.11.1935 (adoptowana 25 września 1925),
- Rukiye Erkin: 1911 - 1995 (nieznana data adoptowania),
- Nebile Irdelp: 1910 - 1943 (adoptowana w 1928),
- Sabiha Gokcen: 22.03.1913 - 22.03. 2001 (adoptowana około 1925),
- Afet Inan: 29.11.1908 - 8.06.1985 (adoptowana około 1925),
- Mustafa Demir: 1918 -15.01.1987 (adoptowany około 1929),
- Ulku Adatepe: 27.11.1932 - 1.08.2012 (adoptowana w wieku 9 miesięcy),
- Afife ? - ?
Mustafa był  wysokim blondynem o niebieskich oczach. Jego zdaniem, które jest do dziś często powtarzane przez Turków to:" Szczęśliwy jest ten kto może powiedzieć, że jest Turkiem".
Ataturk zachorował w 1937 jego stan zaczął się pogarszać w 1938 roku -  zachorował na marskość wątroby. Mustafa zmarł 10 października 1938 roku o godzinie 9.05 w pałacu Dolmabahce. Został pochowany 21 listopada 1938 roku w Ankarze. W komnacie pałacowej, w której mieszkał Ataturk, stoi zegar zatrzymany na godzinie śmierci Kemala. Pierwotnie został pochowany w Muzeum Etnograficznym w Ankarze. W 1953 roku jego szczątki zostały przeniesione do 42 tonowego sarkofagu w mauzoleum Anitkabir.



sobota, 21 stycznia 2017

Sehzade Kasim, Sehzade Sulejman i Sehzade Bayezid - synowie Ahmeda I.

Sehzade Kasim - urodzony w listopadzie, 1614 roku, zmarły zaś w 1638, był bratem bliźniaczym Atike Sultan. Kasim, w przeciwieństwie do swego starszego brata - Murada, od dziecka miał być dość chorowitym i słabej postury chłopcem; o brązowych oczach, ciemnej cerze i również brązowych włosach. Praktycznie całe swoje życie - gdyż już od 1618 roku - spędzał w klatce, aż do swej tragicznej śmierci. Kasim jest uznawany za najzdolniejszego syna Ahmeda. Pomimo przebywania w złotej klatce był potajemnie nauczany, zarówno w sferze kulturowej, jak i w sferze politycznej. Rzekomo książę miał władać płynnie co najmniej w sześciu językach. Nie wiadomo zbyt wiele o jego życiu  w pałacu, gdyż poza tym, że żył w złotej klatce nie zachowało się o nim nic więcej. Książę był człowiekiem dość ufnym, wrażliwym i mało podejrzliwym, zachowała się również wzmianka o jego wielkiej miłości do brata - władcy. Książę wspierał, ufał i mocno wierzył w swego brata jednocześnie,
pozostawiając w sobie strach. Nie bez przyczyny jest porównywany do Księcia Cihangira - syna Sulejmana Wspaniałego, z powodu talentu jak i bardzo podobnych cech charakteru. Wiele osób uważa, iż książę Kasim był na tyle utalentowany i mądry, że stałby się kolejnym wspaniałym władcą, niestety zginął, właściwie można powiedzieć z rąk własnej matki, która nie widziała w synu możliwości sterowania jego umysłem oraz stratę całkowicie swej władzy. W 1637/8 roku Kosem udała się do swego syna i wmówiła mu, iż Murad zapragnął, aby Kasim towarzyszył mu na wojnie. Książę wyruszył w drogę  do swego brata. Sułtan w momencie, gdy ujrzał swego brata, obawiał się, iż książę przybył wraz z wojskiem i pozbawi go życia oraz tronu więc nakazał go stracić.  Kasim został uduszony 1 Stycznia 1638, bądź 12-17 lutego 1638, w trzeciej wersji jego data śmierci waha się miedzy 1 stycznia. a 17 lutym. Został pochowany w Hagia Sophia - Meczet w grobowcu Murada III.

Sehzade Sulejman - urodzony w 1615 roku ( w innej wersji 1610). Istnieją dwie wersje życia Sulejmana. Bez
względu na wersje, imię otrzymał na cześć swego wielkiego przodka - Sulejmana Wspaniałego. Był chłopcem o jasnej cerze i zielonych oczach. Podobnie jak reszta braci został zamknięty w Kafes, gdzie żył od 1618 roku. Dzielił swą klatkę z księciem Bajazydem. Sulejman przechadzał się po mieście "incognito" w przebraniu, co sobie bardzo upodobał.Według jednej wersji był synem Mahfiruz. Nienawidził Kosem, z kolei ta robiła wszystko, aby upodobać sobie pasierba. Sulejman w przeciwieństwie do Bajazyda nigdy nie ukłonił się przed macochą, za to bardzo kochał swe ciotki szczególnie bliska jemu sercu była Fatma. Według podań posłów spędzał z ciotkami mnóstwo czasu: "Książę ten ceni sobie bardziej towarzystwo ciotki, niż matki". Kosem, aby zjednać sobie pasierba, wielokrotnie szła mu na rękę i w tajemnicy przed Muradem zgadzała się, aby opuszczał klatkę na przechadzki po mieśie. Nie rozumiał i nie pochwalał zachowania Bajazyda niejednokrotnie, go uprzedzając, zamartwiając się o jego los. Miał ostrzegać brata o tym, iż grozi mu śmierć z racji uczuć do pewnej Gruzinki. Zginął, jednak wraz z bratem z bliżej nie znanych przyczyn. Według domysłów miał widzieć śmierć Bajazyda i wypowiedzieć kilka gorzkich słów Muradowi, za co został okrutnie ukarany. Według drugiej wersji był synem Kosem, gdyż we wcześniejszych podaniach był przedstawiany jako rodzony brat Murada i Ibrahima. Według tej wersji o wypuszczanie z Kafes, Kosem błagała samego Sułtana, zapewniając go o lojalności i poddaniu Sulejmana. Nie wyjaśnione jest dlaczego i w tej wersji Sulejman miał tak nienawidzić swej matki, gdyż  w obu wersjach ich relacje pozostają niezmienne. Zmarł 27 lipca 1635 roku, podczas święta na cześć zdobycia Erywania oraz 25 rocznice narodzin sułtana. Tu spotykamy się z wersją, iż Kosem, dobrze wiedząc, co szykuje Murad nie ostrzegła go przed śmiercią i nie wpływała na zmianę decyzji Murada. Został pochowany w Błękitnym Meczecie, w grobowcu Ahmeda I.

Sehzade Bajazyd - urodzony 1 grudnia 1612, bądź września 1612 roku. Jego matka pozostaje  nieznana, jednak większość uważa że była nią Mahfiruz. Według przekazów był chłopcem o jasnej cerze, brązowych włosach i prawdopodobnie niebieskich oczach, miał przypominać matkę, co według opisu miało przypominać opis Mahfiruz. Poseł wenecki  w 1620 zaznaczył w swym raporcie, iż widział dwójkę książąt; 8 letniego księcia Bajazyda oraz jego 5 letniego zielonookiego brata. Bajazyd jak reszta książąt został zamknięty w klatce, w 1618 roku. Książę w przeciwieństwie do Sulejmana miał uwielbiać Kosem i darzyć ją wielkim uczuciem, jednak najbardziej z braci upodobał sobie właśnie Sulejmana. Spędzał mnóstwo czasu z Greczynką, którą podobnie jak Osman II traktował jak matkę. Z kolei Kosem darzyła Bajazyda wielkim uczuciem i traktowała jak syna. Kosem wychwalała Bajazyda, czasem ponad swych synów. Miało to powodować podobne relacje Murada z Bajazydem, jak Mehmeda z Osmanem. Mimo wszystko międzyczasy, dochodziło między nimi do pokoju. Bajazyd nie miał żadnego poparcia, ani wśród ludu, ani wśród wojska. Książę zakochał się w pewnej Gruzince. Sułtan Murad, gdy tylko dowiedział się o ich uczuciu nakazał, aby kobieta wyniosła się z pałacu. Szala goryczy przelała się w momencie, gdy Murad dowiedział się nie tylko, o nie wykonaniu przez Bajazyda rozkazu, aby usunął kobietę z pałacu, lecz głównie o ich
ślubie. Murad pomimo błagań brata pozbył się kobiety z pałacu, jednak pozostawiając ją przy życiu. Zapewnił jej dom  i godne życie. Według legendy zmarła wkrótce po usunięciu z pałacu, w wyniku działań Murada, który miał jednocześnie zapewniać brata o jej dobrym i godnym życiu. Według innej nieoficjalnej i mało prawdopodobnej wersji, zmarła w chwili, gdy urodziła syna wraz z nim. Bajazyd jest opisywany jako książę, nie przypominający typowo Osmanów, sami przybywający posłowie nie mogli się napatrzeć na wygląd księcia. Opisywali go jako najprzystojniejszego z książąt. Młodego, wyrafinowanego, europejskiego księcia. Książę zmarł 27 lipca 1635 roku, podczas święta na cześć zdobycia Erywania oraz 25 rocznice narodzin sułtana. Według przekazu książę miał zginąć w wyniku zepchnięcia Murada z konia, podczas gry w dżirit. Został pochowany w Błękitnym - meczecie w grobowcu Ahmeda I.